از دیرباز روشهای گوناگونی برای رسیدگی به امور مالی کسبوکارها وجود داشته است. ترکیب و بهینهسازی این روشها در گذر زمان به تولد علم حسابداری منجر شده است. مانند بسیاری از علوم دیگر، حسابداری شامل شاخههای متفاوتی میشود و کسبوکارها میتوانند با توجه به اندازهی شرکت و میزان فعالیتهای مالی آن در راستای اهداف خود، انواع حسابداری را به کار ببرند. در این مقاله، با تعریف حسابداری، مسئولیتهای حسابدار و انواع حسابداری آشنا میشوید.
فهرست مطالب
حسابداری چیست؟
حسابدار کیست و چه وظایفی دارد؟
مهارتهای مورد نیاز یک حسابدار
استانداردهای حسابداری جهانی
استاندارد GAAP به چه معناست؟
مزایای حسابداری
تاریخچهی حسابداری
اصطلاحات رایج در حسابداری
انواع حسابداری
حسابرسی چیست؟
انواع حسابرسی
نرم افزار حسابداری
3 ویژگی یک نرم افزار حسابداری ایدهآل
حسابداری که با نام "زبان تجارت و اقتصاد" نیز شناخته میشود، در واقع به فرایند ثبت معاملات مالی مربوط به یک تجارت اشاره دارد. این فرایند شامل خلاصه کردن، ارزیابی و گزارش دادن این معاملات به سازمانهای نظارتی، تنظیمکنندگان و مالیاتگیرندگان میشود.
گزارشات مالی که در حسابداری استفاده میشوند یک خلاصهی دقیق از تراکنشها و معاملات مالی هستند که یک شرکت در طول سال مالی خود انجام داده است و خلاصهای از عملیاتهای کسبوکار، وضعیت مالی و جریان نقدینگی سازمان ارائه میدهند. این گزارشها و تحلیلها، اطلاعات ارزشمندی را حین تصمیمگیریهای مهم، در اختیار مدیران و سرمایهگذاران قرار میدهند.
راجع به مزایای حسابداری خودکار بخوانید: 15 مزیت برتر نرمافزار حسابداری خودکار با وجود یک نرمافزار حسابداری خودکار دیگر نیازی نیست نگران انجام عملیاتهای دستی و زمانبر ورود دادهها یا اصلاح صورتهای بانکی باشید. صرفهجویی در زمان و کاهش احتمال خطا تنها بخش کوچکی از سودی است که استفاده از حسابداری خودکار به کسبوکار شما خواهد رساند.
حسابدار کارشناسی است که مسئول مدیریت، تجزیه و تحلیل سوابق مالی، اطمینان از رعایت قوانین و مقررات و ارائهی مشاورهی مالی به افراد یا سازمانها است. برخی از مسئولیتهای کلیدی یک حسابدار عبارتند از:
- گزارشگری مالی: تهیهی صورتهای مالی؛ شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و... .
- حسابداری: ثبت معاملات مالی روزانه و نگهداری سوابق مالی دقیق.
- تهیهی مالیات: تهیه و تسلیم اظهارنامهی مالیاتی، اطمینان از رعایت قوانین مالیاتی و ارائهی مشاوره دربارهی استراتژیهای مالیاتی.
- حسابرسی: بررسی سوابق و صورتهای مالی از نظر صحت و انطباق، چه بهصورت حسابدار داخلی و چه بهعنوان حسابرس خارجی.
- بودجهبندی و پیشبینی: کمک به تهیهی بودجه و پیشبینیهای مالی برای هدایت برنامهریزی تجاری.
- تجزیه و تحلیل هزینه: تجزیه و تحلیل هزینهها و عملکرد مالی برای کمک به سازمانها در تصمیم گیری آگاهانه.
- خدمات مشاوره: ارائهی بینش و توصیه دربارهی مدیریت مالی، سرمایهگذاری، استراتژیهای تجاری و... .
برای انجام مسئولیتهایی که در بخش قبل ذکر شد، یک حسابدار باید مهارتهای خاصی را آموزش ببیند. برخی از مهمترین مهارتهایی که نیاز است هر حسابداری به آنها مسلط باشد، عبارتند از:
- قدرت تحلیل: یک حسابدار کاربلد، باید توانایی تجزیه و تحلیل دادههای پیچیده مالی و شناسایی روندها را داشته باشد.
- توجه به جزئیات: حسابدار باید در گزارشگری مالی خود دقت فراوان داشته باشد تا از صحیح بودن آنها اطمینان خاطر کسب کند.
- مهارتهای ارتباطی: با توجه به اینکه حسابداران مدام با افراد گوناگون مانند مدیران، مشتریها، کارمندان و... در ارتباط هستند، باید مهارتهای ارتباطی مناسبی داشته باشند.
- تسلط فنی: با پیشرفت روزبهروز نرمافزارهای حسابداری، یک حسابدار ماهر باید با انواع سیستمهای مالی و نرمافزارهای حسابداری آشنایی داشته باشد.
استانداردهای حسابداری دستورالعملها و اصولی رسمی هستند که بر نحوهی تهیه و ارائهی صورتهای مالی نظارت میکنند. این استانداردها، ثبات، شفافیت و مقایسه را در گزارشگری مالی سازمانها و صنایع مختلف تضمین میکنند. مهمترین دلایل تعریف این استانداردها در علم حسابداری عبارتند از:
- استانداردسازی: با استفاده از استانداردهای مشخص جهانی و ایرانی، مدیران سازمان میتوانند مطمئن شوند که تمام صورتهای مالی با استفاده از اصولی یکسان تهیه شدهاند و مقایسهی نتایج مالی در طول زمان و بین واحدهای مختلف آسانتر خواهد بود.
- شفافیت: با پیروی از استانداردهای مشخص، امکان ارائهی اطلاعات مالی بهشکل واضح و قابل درک فراهم میشود و این دادهها به تصمیمگیری آگاهانهی سهامداران کمک بسیاری خواهد کرد.
- مسئولیتپذیری: به کار بردن استانداردهای حسابداری، چارچوبی ایجاد میکند که برای نشان میدهد در گزارشگری مالی چه افرادی باید پاسخگو باشند و از این طریق میتوان اطمینان حاصل کرد که سازمانها، دید درست و منصفانهای از موقعیت مالی خود ارائه میدهند.
استاندارد GAAP (Generally Accepted Accounting Principles) به معنای اصول حسابداری پذیرفتهشدهی عمومی است. این اصول از مجموعه قوانین، استانداردها و دستورالعملهایی به وجود آمدهاند که توسط هیئت استانداردهای حسابداری مالی (FASB) وضع شدهاند و تمام شرکتهای عمومی در ایالات متحدهی آمریکا موظف هستند تا در زمان رسیدگی به حسابها و امور مالی خود از این اصول پیروی کنند.
این استاندارد از 10 اصل تشکیل شده است که عبارتند از: اصل قانونمندی، اصل سازگاری، اصل صداقت، اصل ماندگاری روشها، اصل عدم جبران، اصل احتیاط، اصل تداوم، اصل تناوب، اصل اهمیت و اصل حسن نیت. GAAP مجموعهای از استانداردهای قانونمحور است و در بیشتر مواقع با استانداردهای گزارشگیری مالی بینالمللی (IFRS) مقایسه میشود.
استاندارد IFRS (International Financial Reporting Standards) مجموعهای از قوانین حسابداری برای معاملات مالی شرکتهای عمومی است. این قوانین با این هدف وضع شدهاند تا سازمان را سازگار، شفاف و در سطح جهانی قابل مقایسه کنند. این استاندارد بیشتر در کشورهای اتحادیهی اروپا مورد استفاده قرار میگیرد، در حالی که در آمریکا، استاندارد GAAP کاربرد بیشتری دارد.
طبیعی است که سهامداران یک سازمان میخواهند در جریان سود و زیان کسبوکار خود قرار بگیرند. در ادامه 5 مورد از مزایای استفاده از علم حسابداری ذکر شده است.
با مزایای استفاده از نرمافزار حسابداری برای شرکت خود آشنا شوید: مزایای نرمافزار حسابداری شرکتی؛ فاکتورهای مهم برای انتخاب نرمافزار حسابداری نرمافزار حسابداری شرکتی فراتر از متعادل کردن دفترهای مالی است و بسیاری از شرکتهایی که هنوز زیرساختهای لازم برای استفاده از سیستم ERP را ندارند از چنین نرمافزارهایی استفاده میکنند. اگر هنوز در انتخاب چنین نرمافزاری برای سازمان خود شک دارید این مقاله را از دست ندهید.
حسابداری از زمان تمدنهای باستان وجود داشته است و اولین نشانههای آن به حوالی بینالنهرین برمیگردد. همچنین شواهدی از توسعهی سیستمهای حسابداری در تمدنهای مصر و بابل نیز دیده میشود. در روم و زمان حکومت آگوستوس نیز دولت به اطلاعات مالی دقیق دسترسی داشت.
حسابداری دوبل یا دفترداری دوطرفه نیز برای اولین بار از خاورمیانه آغاز شد و به اروپا رفت. در ایتالیا، لوکا پاچیولی که بهعنوان پدر علم حسابداری شناخته میشود، برای اولین بار کتابی در خصوص این سیستم به نگارش درآورد.
در قرن نوزدهم، حسابداری به یک حرفهی سازمانیافته تبدیل شد و پس از به هم پیوستن نهادهای حرفهای محلی در انگلستان، موسسهی حسابداران رسمی در سال 1880 تاسیس شد. در ایران نیز نخستین نشانههای تصویب قوانین مالیاتی و حسابداری به شکل امروزی، به دوران انقلاب مشروطه و مجلس شورای ملی برمیگردد.
در حسابداری مفاهیم و اصطلاحاتی وجود دارند که علاوهبر حسابداران و حسابرسان، مدیران نیز باید از آنها مطلع باشند تا بتوانند بهدرستی در جریان مسائل مالی سازمان خود قرار گیرند. در ادامه، برخی از مفاهیم و اصطلاحات کلیدی در حسابداری را مشاهده میکنید.
- بستانکار: بستانکار (Creditor) یا همان طلبکار، شخصی حقیقی و حقوقی است که حقی بر یک شخص حقیقی یا حقوقی دیگر دارد.
- بدهکار: بدهکار (Debtor) شخصی حقیقی یا حقوقی است که به یک شخص حقیقی یا حقوقی دیگر بدهی دارد و باید دین خود را بپردازد.
- دفتر کل: دفتر کل (General Ledger) اساس مدیریت مالی هر سازمان است که تمام اطلاعات مربوط به سازمان، از جمله داراییها، بدهیها، درآمد، حقوق افراد و... را در خود دارد.
- دورهی مالی: دورهی مالی (Financial Period) معمولاً به بازههای زمانی 3، 6 یا 9 ماهه گفته میشود که در پایان این دوره، تمام گزارشهای مالی، حسابرسی و بازرسی میشوند.
- سال مالی: یک سال مالی (Fiscal Year) از چند دورهی مالی تشکیل شده است و یک بازهی زمانی 12 ماهه است. لازم به ذکر است که لازم نیست این سال ضرورتاً در فروردین آغاز و در اسفند به پایان برسد.
- حساب دریافتنی: حسابهای دریافتنی (Accounts Receivable) در ازای فروش خدمات بهصورت نسیه یا اعتباری ایجاد میشوند؛ یعنی هنوز مبلغی بابت آنها پرداخت نشده است.
- حساب پرداختنی: حسابهای پرداختنی (Payable Account) در برابر حسابهای دریافتنی ایجاد میشوند و نشان میدهند که مبلغ مشخصی باید در قبال کالاها یا خدمات خریداریشده پرداخت شود.
- اسناد دریافتنی: اسناد دریافتنی (Notes Receivable)، اوراقی هستند که تضمین میکنند در آینده مبلغی توسط خریدار به فروشنده پرداخت خواهد شد؛ مانند چک یا سود اوراق مشارکت.
- اسناد پرداختی: اسناد پرداختنی (Notes Payable) اوراق و اسنادی هستند که یک شخص را متعهد به پرداخت مبلغ مشخصی کردهاند.
- سرمایه: منظور از سرمایه (Capital) منابعی هستند که چه بهصورت مادی (پول، مسکن و...) و چه بهصورت غیرمادی (سهام، حق کپی و...) در اختیار یک سازمان قرار دارند.
- بدهی: بدهی (liability) تعهداتی مادی یا غیرمادی است که یک سازمان موظف است به یک سازمان یا شخص حقیقی / حقوقی دیگر پرداخت کند.
- دارایی: جمع سرمایه و بدهی، دارایی (Asset) را تشکیل میدهد.
- دارایی ثابت: منظور از دارایی ثابت (Fixed Assets)، تمام داراییهای فیزیکی و قابل لمس مانند مسکن، ماشینآلات و... است که در اختیار یک سازمان قرار گرفته است.
- دارایی جاری: دارایی جاری (Current Assets) برعکس نوع ثابت، به داراییهایی گفته میشود که سازمان انتظار دارد در عرض یک سال استفاده کند یا بفروشد.
- نقدینگی: نقدینگی یا نقدشوندگی (Accounting Liquidity) اصطلاحی است که به سهولت تبدیل دارایی به پول نقد، بدون تاثیرگذاری بر ارزش آن در بازار اشاره میکند. نقدینگی، معیار سنجش توانایی بدهکاران برای پرداخت بدهیهای خود در زمان سررسید است.
- ترازنامه: اصطلاح ترازنامه (Balance Sheet) به صورتهای مالی اطلاق میشود که دارایی ها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام شرکت را در یک بازهی زمانی مشخص گزارش میدهد.
- کدینگ حسابداری: کدینگ حسابداری (Accounting Coding) نوعی دستهبندی برای حسابهای سازمان است که در گروهها و زیرگروههای گوناگون (گروه، کل، معین و تفصیلی) انجام میشود.
شاخههای گوناگونی از حسابداری وجود دارند که هرکدام مختص نیازهای مالی سازمان در یک حوزهی خاص هستند. انواع حسابداری عبارتند از حسابداری مالی، مدیریتی، دولتی، عمومی، بهای تمامشده، قانونی، مالیاتی و حسابرسی. در ادامه، توضیحات این شاخهها را مشاهده میکنید.
حسابداری مالی به کسبوکارها کمک میکند معاملات مالی خود را مسیریابی، ثبت و دستهبندی کنند. در این نوع از حسابداری معمولاً یک چرخهی 8 مرحلهای دنبال میشود:
صورتهای مالی به سه دستهی صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و ترازنامه تقسیم میشوند.
- صورت سود و زیان: درآمد و هزینههای شرکت را در هر دورهی حسابرسی خلاصه میکند.
- صورت جریان وجوه نقد: جریانهای نقدی ورودی و خروجی در هر دورهی حسابرسی را بررسی میکند.
- ترازنامه: میزان دارایی شرکت و بدهیهایی که تا پایان دورهی حسابرسی خواهد داشت را محاسبه خواهد کرد.
این صورتهای مالی برای استفادههای خارجی در نظر گرفته میشوند. کسبوکارها این صورتها را به وامدهندگان، طلبکاران و سرمایهگذاران نشان میدهند؛ به همین دلیل حسابداران مالی باید مطمئن شوند که صورتهای سود و زیان، جریان وجوه نقد و ترازنامه، مطابق با استانداردهای پذیرفتهشدهی عمومی تهیه شده باشند.
البته در حسابداری مالی برعکس حسابداری مدیریتی، دادهها تنها در قالب یک بازهی زمانی مشخص بررسی میشوند و چیزی از این اطلاعات مالی به آینده تعمیم داده نخواهد شد. امروزه شرکتها میتوانند از 2 نوع حسابداری مالی استفاده کنند: حسابداری نقدی و حسابداری تعهدی.
در حسابداری نقدی، تا زمانی که وجهی پرداخت و دریافت نشده باشد، فرایند مالی به رسمیت شناخته نمیشود و عملیات حسابداری ثبت نخواهد شد. این شیوه بیشتر در کسبوکارهای خرد کاربرد دارد. از سوی دیگر، در حسابداری تعهدی برای ثبت عملیات به دریافت نقدی نیازی نیست و صرف ثبت شدن قرارداد یا دریافت چک، به حسابدار اجازه میدهد این درآمد یا هزینه را در گزارشهای مالی شرکت ثبت کند.
مزایای حسابداری مالی
- کاهش ریسک مالی
- جذب اعتماد سرمایهگذاران و سهامداران
- شفافیت مالی و تسهیل تصمیمگیری
حسابداری مدیریتی یکی از مهمترین انواع حسابداری به شمار میرود. انجمن ملی حسابداران آمریکا، حسابداری مدیریت را اینگونه تعریف کرده است: فرایند اندازهگیری، تشخیص، جمعآوری، تحلیل و ارائهی اطلاعات مالی مورد نیاز برای برنامهریزی، ارزیابی و کنترل عملیاتهای یک سازمان.
حسابداران مدیریتی که با نام حسابداران مدیریت نیز شناخته میشوند، دادههای مالی را جمعآوری، تحلیل و تبدیل به گزارش میکنند و سپس گزارشات را به مدیران سازمان ارائه میدهند.
برعکس صورتهای مالی که پیش از این توضیح داده شد، این گزارشها به قصد استفادهی داخلی تهیه میشوند و نیازی ندارند مطابق با قوانین خارج از سازمان باشند. هدف اصلی از تهیهی این مدارک، فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز برای رهبران سازمان است تا بتوانند تصمیمهای کارآمدتری برای کسبوکار خود بگیرند.
همچنین حسابداران مدیریتی سوابق مالی را تجزیه و تحلیل میکنند تا بتوانند برای مسائل گوناگون از جمله عملیاتها، لجستیک و خطرات پیشرو، پیشبینیهای لازم را انجام دهند. هرچه سازمان بزرگتر و پیچیدهتر باشد، سود بیشتری از استخدام یک حسابدار مدیریتی متخصص خواهد برد.
مزایای حسابداری مدیریتی
- پیشبینی برای تصمیمگیریهای آینده
- کمک به تصمیمگیری تولید یا خرید
- پیشبینی جریانهای نقدی
- کمک به درک تغییرات عملکرد
- تحلیل نرخ بازده
حسابداران دولتی مسئول بودجهبندی، مدیریت و مسیریابی امور مالی دولت هستند و از استانداردهایی که هیئت استانداردهای حسابداری دولتی وضع کردهاند پیروی میکنند. این مدل حسابداری به تخصص ویژهای نیاز دارد که با سایر انواع حسابداری متفاوت است؛ چرا که دولت نیازمندیهایی دارد که با کسبوکارها و سازمانهای خصوصی فرق دارند.
تمام دستگاههای دولتی و زیرمجموعههای آنان به جمعآوری، ثبت، طبقهبندی و در نهایت تفسیر دادهها نیاز دارند. هدف اصلی از اجرای این فرایندها، برنامهریزی و تصمیمگیری در مورد کنترل بودجه است. در این فرایند حسابدار، اسناد مالی را با هدف ارائه به دولت تهیه میکند.
حسابداری دولتی بخش جداییناپذیر سازمانها در امور بودجه و روند اظهارنامههای مالیاتی است و هر شرکت به حداقل یک حسابدار دولتی برای این امور نیاز دارد.
تفاوت بین حسابداری مالی و حسابداری دولتی در این است که حسابداری مالی باید منطبق با اصول حسابداری پذیرفتهشدهی عمومی (GAAP) باشد، درصورتیکه حسابداری دولتی متمرکز بر استانداردهای حسابداری GASB و قابل استفاده در بخش دولتی است.
مزایای حسابداری دولتی
- تخصیص سرمایه به منابع گوناگون
- نظارت نزدیک بر مخارج
- کاهش خطر بیشازحد خرج کردن
- جلوگیری از هزینههای غیرمجاز
حسابداری عمومی به کسبوکاری اشاره دارد که به سازمانهای دیگر خدمات حسابداری ارائه میدهد. حسابداران عمومی، تخصص حسابداری، حسابرسی و خدمات مالیاتی را برای مشتریان خود فراهم میکنند. با توجه به این موضوع، خدمات حسابداری دولتی به 4 بخش تقسیم میشوند.
یکی دیگر از انواع حسابداری، حسابداری هزینه یا بهای تمامشده است که زیرمجموعهی حسابداری مدیریتی به شمار میرود و بر ساختار هزینههای کسبوکار تمرکز میکند. 3 عنصر اصلی حسابداری بهای تمامشده عبارتند از: مواد اولیهی مستقیم و غیرمستقیم، نیروی کار مستقیم و هزینهی سربار.
-
مواد اولیهی مستقیم و غیرمستقیم
مواد اولیهی مستقیم موادی هستند که برای ساخت محصول نهایی به کار میروند. به طور مثال، مواد غذایی که در پختن غذای یک رستوران از آنها استفاده میشود مواد اولیهی مستقیم هستند. از سوی دیگر، مواد و تجهیزاتی که در فرایند تولید استفاده میشوند اما بهشکل مستقیم به یک محصول متصل نمیشوند مواد اولیهی غیرمستقیم هستند؛ مانند تجهیزات آشپزخانه که برای پختن غذا استفاده میشوند.
-
نیروی کار مستقیم
نیروی کار مستقیم به هزینههایی گفته میشود که به تولید محصول یا ارائهی خدمات مربوط هستند. به طور مثال در یک رستوران، هزینهی استخدام آشپز، پیشخدمت و... جزو هزینهی نیروی کار مستقیم است.
-
هزینهی سربار
هزینهی سربار مخارج جاری کسبوکار هستند که مستقیم به تولید محصولات یا ارائهی خدمات اختصاص پیدا نمیکنند. هزینهی اجاره، مالیات، نگهداری و تعمیرات و... همگی هزینهی سربار به شمار میروند.
حسابداران هزینه، مخارج شرکت را در این 3 حوزه بررسی میکنند و برای تجزیه و تحلیل آنها گزارشهای داخلی ارائه میدهند. این اسناد برای توسعهی بودجه، شناسایی فرصتهای کاهش هزینهها و نظارت بر وضعیت مالی کلی شرکت مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایای حسابداری هزینه
- تشخیص سود و زیان سازمان
- درک الگوی هزینهها و کمک به پیشبینی کارآمدتر
- کاهش هزینهها و افزایش سود
- جلوگیری از کلاهبرداری یا تخلف مالی
حسابداری قانونی به بررسی امور مالی افراد و سازمانها برای فعالیتهای مجرمانه مانند کلاهبرداری، اختلاس، پنهان کردن داراییها و... میپردازد. یک حسابدار قانونی تلاش میکند ماهیت و جزئیات جرایم مالی را برای دادگاه توضیح دهد، نحوهی وقوع جرم را مشخص کند، راهکارهایی برای پیشگیری تکرار جرم پیشنهاد دهد و افراد دخیل در فعالیتهای مالی غیرقانونی را به دادگاه معرفی کند.
مخاطب اصلی این روش معمولا بانکها، ادارههای دولتی، ادارهی پلیس و وکلا هستند که برای تهیهی گزارش از آن استفاده میکنند. 2 جنبهی کلیدی حسابداری قانونی عبارتند از: تحقیق و بررسی و پشتیبانی از دعوی قضایی.
-
تحقیق و بررسی
حسابداران قانونی اسناد و مدارک مورد نظر را بررسی میکنند تا نشانهای از تخلف مالی پیدا کنند.
-
پشتیبانی از دعوی قضایی
حسابداران قانونی یافتههای خود را بهشکل گزارش به دادگاه ارائه میدهند و حتی در صورت نیاز، در جایگاه شاهد حضور پیدا میکنند.
بهعنوان یک صاحب کسبوکار، اگر شک دارید که جرم مالی در سازمان در حال وقوع است، بهتر است یک حسابدار قانونی استخدام کنید. حتی اگر چنین فکری هم ندارید، استخدام یک حسابدار قانونی باز هم به نفع سازمان است؛ چرا که به شما یک بینش تازه و مستقل در خصوص امور مالی سازمان میدهد.
مزایای حسابداری قانونی
- جلوگیری از تخلف مالی و کلاهبرداری
- نظارت بر عملکرد متخصصان داخل سازمان
- کسب اطمینان خاطر از بهروز بودن دادهها
حسابداری مالیاتی پرطرفدارترین نوع حسابداری است. حسابداران مالیاتی به افراد، کسبوکارها و سازمانهای غیردولتی کمک میکنند مطابق با قانون، مالیات خود را بپردازند. همچنین تا جایی که قانون اجازه میدهد استراتژیهای مالیاتی به مشتریان ارائه میدهند تا مالیات خود را کاهش دهند.
حسابداری مالیاتی با افراد و نهادهای مختلف ارتباط دارد و هدف آن رسیدگی به موضوع مالیات بر درآمد، پیگیری معافیتهای مالیاتی، محاسبهی هزینههای قابل قبول مالیاتی و استهلاک، قرائن و ضرایب مالیاتی، تشویقها و جریمههای مالیاتی و... است.
تمرکز اصلی این مدل حسابداری، ممانعت از تحمیل مالیاتهای سنگین بر شرکت است؛ چراکه قوانین مالیاتی ممکن است سالانه تغییر کند. ازآنجاییکه گزارشهای این بخش بر تصمیمگیریهای استراتژیک شرکت تاثیرگذار است، شرکتهای بزرگ نیازمند استخدام متخصص امور مالیاتی هستند که با تغییرات سالانه و پیچیدگیهای قانونی آشنا باشد.
علاوه بر تهیه اظهارنامه مالیاتی، حسابداری مالیاتی نیز میتواند برای برنامهریزی مالیاتی مورد استفاده قرار گیرد که به افراد و کسبوکارها کمک میکند تا یک استراتژی مالیاتی را برای به حداقل رساندن مالیاتهای دریافتی ایجاد کنند.
چه مالک انفرادی کسبوکار باشید و چه صاحب یک سازمان بزرگ، میتوانید از استخدام یک حسابدار مالیاتی سود ببرید. در واقع، هرچه کسبوکار گستردهتر باشد، نیاز بیشتری به یک حسابدار مالیاتی خواهد داشت؛ چرا که اشتباهات مالیاتی میتوانند خسارت زیادی به شرکت وارد کنند. به همین دلیل به تمام مدیران توصیه میشود تا حسابداری مالیاتی سازمان خود را به یک متخصص بسپارند.
مزایای حسابداری مالیاتی
- حفط سرمایه و نقدینگی سازمان
- جلوگیری از جریمههای مالیاتی
- کمک به برنامهریزی مالیاتی
در خصوص سامانهی مودیان بیشتر بخوانید: راهنمای سامانهی مودیان مالیاتی و پایانههای فروشگاهی طبق قانون تصویبشده در سال 1398، تمام کسبوکارها موظف هستند تا در سامانهی مودیان ثبتنام و صورتحسابهای مالی خود را برای ادارهی مالیات ارسال کنند. در این مقاله، با صفر تا صد این سامانه و نحوهی ثبتنام در آن آشنا شوید.
تا اینجا با 7 شاخهی حسابداری آشنا شدیم. تمرکز انواع مدلهای حسابداری بر ثبت، تحلیل و ارائهی گزارشهای مالی بود ولی حسابرس (Auditor) به نوعی ارزیاب حسابدارها برای بررسی و بازبینی گزارشات و اسناد مالی محسوب میشود. در واقع کار حسابرسها از نظر سنجش صحت اطلاعات و کشف تقلب یا فرار مالیاتی به کارآگاهها شباهت زیادی دارد.
حسابرسی (Auditing) فرایند بررسی صورتهای مالی یک شرکت است که معمولاً توسط یک شخص ثالث انجام میشود. حسابرسی میتواند هم توسط یک شخص و هم توسط نهادهای دولتی صورت بگیرد. یک حسابرس با هدف بررسی و صحتسنجی اسناد مالی یک شرکت، آنها را ارزیابی میکند تا مطمئن شود که دادهها درست و حقیقی ثبت شدهاند.
تفاوت این مدل با سایر انواع حسابداری، حفظ سلامت مالی یک سازمان و بررسی صحت و کشف اشتباه و تقلب در گزارشات مالی است. حسابرسها وظیفه دارند تا هر گونه تخلف و تقلبی را به مدیران ارشد گزارش دهند و ضامن سلامت مالی خواهند بود.
این اصطلاح برای اولین بار در سال 1862 میلادی و در کشور انگلستان مورد استفاده قرار گرفت، سپس به آمریکا و نقاط دیگر جهان رفت. نخستین قانون حسابداری در ایران در سال 1311تصویب شد و قانون استفاده از حسابرسان نیز مطرح شد، ولی آن را نپذیرفتند. در نهایت در سال 1340 قانون حسابرسی تصویب و در سال 1345، قانون مالیاتهای مستقیم تصویب شد.
حسابرسی به 15 نوع تقسیم میشود که سازمانها و کسبوکارها میتوانند از آنها استفاده کنند.
- حسابرسی داخلی
- حسابرسی خارجی
- حسابرسی مالیاتی
- حسابرسی مالی
- حسابرسی عملیاتی
- حسابرسی رعایت
- حسابرسی سیستمهای اطلاعاتی
- حسابرسی حقوق و دستمزد
- حسابرسی پرداختی
- حسابرسی یکپارچه
- حسابرسی قانونی
- حسابرسی دولتی
- حسابرسی ارزش پول
- حسابرسی توافقی
- حسابرسی خاص
با وجود اینکه بین 8 شاخهی حسابداری تفاوتهای فراوانی وجود دارد، اما همگی در مواردی مانند پایبندی به قانون، داشتن صداقت و شفافیت و ثبت حقایق اتفاق نظر دارند.
ثبت و جمعآوری دادههای مالی بهصورت دستی میتواند به بروز خطاهای فراوانی منجر شود. به همین دلیل، بهترین گزینه برای کسبوکارها و سازمانها استفاده از یک نرم افزار حسابداری است.
نرم افزار حسابداری، نرمافزاری جامع و حرفهای برای کاهش خطای انسانی در انجام مسئولیت گردآوری و ثبت اطلاعات مالی، ارائهی گزارشات، بازبینی و نظارت بر اقدامات مالی است که در این زمینه به حسابدارها و حسابرسها کمک میکند.
هنوز در انتخاب بهترین نرمافزار حسابداری مردد هستید؟ این مقاله را بخوانید: انتخاب بهترین نرمافزار حسابداری برای کسبوکارها صرفهجویی در زمان و کاهش خطاهای دستی از مهمترین دلایلی هستند که هر کسبوکاری را به استفاده از نرمافزار حسابداری سوق میدهند. با این وجود، در میان گزینههای متعدد موجود در بازار، کدام نرمافزار بهترین انتخاب است؟
با وجود شناخت انواع حسابداری، برای انتخاب یک نرمافزار که مناسب کسبوکار شما باشد باید به چند ویژگی توجه داشت. در ادامه، 3 مورد از قابلیتهایی که هر نرم افزار حسابداری تماموکمالی باید از آنها برخوردار باشد را مشاهده خواهید کرد.
-
یکپارچگی آسان
یکی از مهمترین ویژگیهایی که باید در هر نرم افزار حسابداری به دنبال آن باشید، یکپارچه شدن آسان نرم افزار حسابداری به بخشهای دیگر سازمان است. هرچقدر هم که یک نرمافزار کارش را دقیق انجام دهد، تا زمانی که به بخشهای مربوطه مانند فروش یا حقوق و دستمزد وصل نشود، نمیتواند بهترین عملکرد را داشته باشد.
بنابراین در زمان انتخاب یک نرم افزار حسابداری برای کسبوکار خود حتماً به این نکته توجه داشته باشید که نرمافزار انتخابشده قابلیت یکپارچه شدن با نرمافزارهای دیگر سازمان را داشته باشد.
-
چندکاربره بودن
استفاده از یک نرم افزار حسابداری در سازمان به این معنا است که افراد متعدد قرار است با دسترسیهای گوناگون وارد سیستم شوند. مثلاً برخی از کاربران تنها برای مشاهدهی فاکتورهای مشتریان به نرمافزار نیاز دارند اما شریک تجاری کسبوکار باید به تمام صورتحسابها و اسناد مالی دسترسی داشته باشد.
یک نرم افزار حسابداری باید چندکاربره باشد و امکان دادن دسترسیهای گوناگون به نقشهای مختلف سازمان را برای مدیر فراهم کند.
-
دسترسی نامحدود
امروزه بسیاری از سازمانها به استفاده از نرمافزارهای ابری روی آوردهاند. پشتیبانی نرم افزار حسابداری از مدل ابری یا داشتن نسخهی موبایل به شما اجازه میدهد تا فارغ از زمان و مکان، تنها با اتصال به اینترنت تمام اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورید و امور مالی کسبوکار را مدیریت کنید.
این 3 مورد جزو اساسیترین ویژگیهایی هستند که هر نرم افزار حسابداری ایدهآلی باید از آنها بهرهمند باشد. بنابراین بهتر است در زمان انتخاب این سیستم، به نیازمندیها و استراتژیهای رشد سازمان خود توجه کنید.
چرا خرید نرمافزار حسابداری برای کسبوکار شما ضروری است؟ خرید نرمافزار حسابداری و ضرورت آن برای کسبوکارها وجود نرمافزارهای حسابداری در زمینهی حسابرسی برای هر کسبوکاری لازم است. این ضرورت به همراه خود مزایای بسیاری خواهد داشت. در این مقاله از ضرورت خرید نرمافزار حسابداری برای کسبوکار خود آگاه میشوید.